پيغمبر (ص) اميرالمۆمنين (ع) را وصيت كرد كنار سفره كه مي‌نشيني، دوازده خصلت را بايد ياد بگيري. چهار عدد از آن‌ها واجب است، چهار عدد از آن‌ها مستحب است و چهار عدد از آن‌ها ادب است.
مرحوم ملا محمدعلي مجتهد، معروف به مرحوم آيت‌الله احمد مجتهدي تهراني، از علماي بنام تهران بود كه سال 86 بدرود حيات گفت، اما سخنراني‌ها و پندهاي عرفاني و اخلاقي وي به يادگار مانده است و مي‌توانيم هر چند به صورت مجازي هم كه شده، پاي درس اين استاد اخلاق، تلمذ كنيم.
آيت‌الله مجتهدي، رابطه خوبي با طلاب داشت، طوري كه فضاي گرم و صميمي بر حوزه علميه‌شان حاكم بود. اين استاد برجسته اخلاقي، مباحث را چنان رسا ارائه مي‌داد كه بر دل مي‌نشست؛ به طوري كه حتي هم اكنون نيز نشستن پاي صحبت و كلاس اخلاق ايشان، خالي از لطف نيست.
«فِي مَوَاعِظِ العَدَدِيَه عَنِ النَبِي صَلَي الله عَلَيهِ و آلِه إنُّه قَالَ فِي وَصِيَة لَه» پيغمبر (ص) اميرالمۆمنين (ع) را وصيت كرد «يَا عَلِيُّ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يَتَعَلَّمَهَا فِي الْمَائِدَةِ» كنار سفره كه مي‌نشيني، دوازده خصلت را بايد ياد بگيري. أَرْبَعٌ مِنْهَا فَرِيضَةٌ چهار عدد از آن‌ها واجب است «وَ أَرْبَعٌ مِنْهَا سُنَّةٌ» چهار عدد از آن‌ها مستحب است«وَ أَرْبَعٌ مِنْهَا أَدَبٌ» و چهار عدد از آن‌ها ادب است.
«فَأَمَّا الْفَرِيضَةُ مِنه» واجبات آن‌ها:
1. «فَالْمَعْرِفَةُ به ما يَأْكُلُ» بدانيد غذايي كه مي‌خوريد حلال است يا حرام. هر چيزي را نخور. خانه هركسي كه ربا مي‌خورد، رشوه مي‌خورد و خمس نمي‌دهد، نرو. آيه قرآن هم هست: «فالينظر الانسان الي طعامه». انسان وقتي كه غذا مي‌خورد، بايد ببيند از كجا آمده است.
2. «وَ التَّسْمِيَةُ» اول غذا، بسم الله بگو.
3. «وَ الشُّكْر» بعد از غذا هم شكر بگويد: الحمدلله.
4. «وَ الرِّضَا» آبگوشت مي‌خوري، به مادرت نگو آبگوشت چيست؟ نان خالي هم اگر داريد، بايد راضي باشيد و بگوييد خدايا به نان و پنيرت هم شكر.
«وَ أَمَّا السُّنَّةُ» مستحبات آن‌ها:
1. «فَالْجُلُوسُ عَلَي الرِّجْلِ الْيُسْرَي» وقتي كه مي‌نشيند، مانند علما كه روي پاي چپ مي‌نشينند و پاي راستشان را بلند مي‌كنند.
2. «وَ الْأَكْلُ به ثلاثِ أَصَابِعَ» با سه انگشت غذا بخوريد، قديم‌ها قاشق نبود.
3. «وَ أَنْ يَأْكُلَ مِمَّا يَلِيهِ» از جلوي خودت بخور.
4. «وَ مَصُّ الْأَصَابِعِ» مستحب است كه اگر آدم با دست غذا خورد، دست‌هايش را بليسد. يك ماده‌اي در آن است كه با غذا هضم مي‌شود.
«وَ أَمَّا الْأَدَبُ» و ادب آن‌ها:
1. «فَتَصْغِيرُ اللُّقْمَةِ» لقمه را كوچك برداريد، نه مثل ساندويچ. ساندويچ خوردن، بي‌ادبي است.
2. «وَ الْمَضْغُ الشَّدِيدُ» يعني جويدن خوب. خوب بجويد غذاها را. آسياب كنيد، نه اينكه غذاي نجويده را به معده ببريد و به دل درد مبتلا شويد.
3. «وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فِي وُجُوهِ النَّاسِ» غذاي خودت را بخور و به ديگران نگاه نكن. چه كار داري؟ مخصوصاً صاحب خانه نگاه مي‌كند كه مهمان‌ها چه مي‌خورند، اين هم ادب است كه آدم، كم نگاه كند.
4. «وَ غَسْلُ الْيَدَيْنِ» ادب اين است كه وقتي غذا مي‌خورد، هم اول و هم آخر، دستش را بشويد.
منبع: راسخون